bibliotekapilica.pl
"Muzeum w pudełku"
4
mar
2025
Więcej
CEDRON
Spośród obrzędów Wielkiego Tygodnia obchodzonych w różnych regionach Polski w naszej miejscowości zachował się zwyczaj zwany Cedronem obchodzony na pamiątkę przejścia Chrystusa przez rzekę Cedron – czyli rytualne oczyszczenie. W nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek przed wschodem słońca należało udać się do źródeł rzeki, potoku lub strumyka i tam dokonać symbolicznego obmycia. Wierzono, że w tym dniu woda nabiera cudownych właściwości, zabiera wszelkie choroby, a obmytemu w połączeniu z modlitwa zapewnia zdrowie i moc życiowa. Wierzono, ze odrodzi się jako zdrowy i silny człowiek.
Do źródła należało udać się w milczeniu, pogrążając się w cichej modlitwie, nie rozmawiając z nikim i nie oglądając się za siebie, aby „złe moce” nie podążały z idącym. Po przyjściu do źródła należało obmyć twarz, ręce i kolana. Miało to chronić przed chorobami reumatycznymi. Woda leczyła oczy, choroby skórne, a dziewczętom i kobietom dodawała urody, powabu i czaru. Płukano również usta i żeby. Należało również napić się tej wody. Wodę nabierano do naczynia i przynoszono do domu. Kropiono nią wszystkie pomieszczenia domu oraz chlewy i obory. Dawano ja także do picia zwierzętom. Do domu należało wracać w milczeniu, nie oglądając się za siebie, ale inna droga. Zwyczaj ten był charakterystyczny dla Polski południowej i Śląska. Był to zwyczaj nie tylko religijny, ale także w znacznej mierze oczyszczający i profilaktyczny, bo takie właściwości przypisywano od wieków wiosennej, żywej wodzie. Gospodarze wróżyli sobie z panującej w Wielki Piątek pogody, w myśl przysłowia: „Jeśli w Wielki Piątek rosa – ładne będą prosa, jeśli deszcz pokropi – radujcie się chłopi. Zwyczaj te jest żywy do dziś w naszej miejscowości, chociaż trzeba obiektywnie powiedzieć, ze stopniowo zanika.
