bibliotekapilica.pl
Żonkile 2024
19
kwi
2024
Więcej
ŚRODA POPIELCOWA
Dziś o północy zakończył się okres hucznych zabaw, tańców, domówek, prywatek i swawoli. Nadszedł Popielec, który rozpoczyna czterdziestodniowy okres Wielkiego Postu. Okres powagi i umartwienia. Zwyczajem Środy Popielcowej jest posypywanie głów popiołem. Ceremonia ta została wprowadzona do liturgii kościelnej ok. VI w. Jak wspomina Jędrzej Kitowicz w Opisie obyczajów z panowania Augusta III”…w ten dzień w kościołach po odprawionej mszy świętej ksiądz posypywał głowy popiołem z palmy w Kwietną Niedzielę święconej, upalonym, przypominając ludowi tym sposobem, że kiedyś w proch się obróci…”
Byłby w błędzie ten, kto sądził , że w tym okresie nie czyniono sobie wzajemnie żartów. „… Środa Popielcowa była dniem ” brudzących” i ośmieszających żartów. Młodzi dowcipnisie tylko czyhali na sposobność rzucenia garnkiem z popiołem przed , lub za upatrzona ofiarą. Nie oszczędzali też siebie nawzajem, wysypując na głowy misy popiołu albo tłukąc się napełnionymi nim workami…” Powszechnie stosowanym zwyczajem było bardzo dokładne i staranne szorowanie garnków popiołem, tak żeby nie został nawet ślad tłuszczu. Na centralnym miejscu w domu (było to najczęściej nad drzwiami) wieszano na sznurku śledzia. „…Po wsi obnoszono uroczyście gar z żurem (barszczem kwaszonym na chlebie lub owsie), który na czas postu stawał się daniem głównym. Gospodynie, stawiając na przypiecku zaczyn na żur, czyli chleb albo ziarno, zalewany przegotowaną wodą, mówiły:
A cóż to tam na przypiecku tąpa?
Wstępna środa żurowi uprząta.
O, jak że cię nie żałować, miły mięsopuście,
Cztery szpery, w grochu były, a piata w kapuście…”
W miarę upływu czasu zmienia się nasze życie. Post ścisły obowiązuje w Popielec a powstrzymanie od spożywania pokarmów mięsnych w każdy piątek ( dla wiernych). Jednak tradycyjnie nie urządzamy hucznych zabaw tanecznych. Jednym z niewielu zwyczajów który zachował się w naszej miejscowości, to Nabożeństwa Pasyjne odprawiane w każdy piątek, w godzinach dopołudniowych w naszym Klasztorze o. Franciszkanów – popularnie zwane „marcowe piątki”. Na nabożeństwa te od lat przyjeżdżają ludzie z różnych miejscowości.
Wykorzystana literatura: Biesiada polska, Polskie zwyczaje świąteczne, Encyklopedia tradycji polskich. Jędrzej Kitowicz -Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III.
